Bevrijdingsdag 2025. Vrije dag, of niet?

Afgelopen 5 mei vierden we in Nederland onze vrijheid. In lustrumjaren – zoals 2025 – krijgt Bevrijdingsdag extra betekenis, met landelijke vieringen, herdenkingen en gezamenlijke momenten. Toch is die verbondenheid op de werkvloer niet vanzelfsprekend. Bijna elk jaar (en elk lustrumjaar zeker) laait de discussie weer op. Ben ik nou vrij of niet? Of je vrij bent op Bevrijdingsdag, hangt verassend genoeg nog altijd af van je cao én je contractvorm. En dat zorgt voor verrassende verschillen – zo ook tussen gedetacheerde medewerkers en bijvoorbeeld vaste krachten in sectoren als de metaal en techniek. De verschillen uitgelegd;

ABU-cao: Bevrijdingsdag is een vrije dag – maar niet voor iedereen

Gedetacheerde medewerkers die onder de ABU-cao vallen, bevinden zich in verschillende fases:

• In fase A (uitzendcontracten) en B (bepaalde tijd contracten) geldt de inlenersbeloning. Dit betekent dat de arbeidsvoorwaarden van de inlener leidend zijn. Als de vaste medewerkers bij het inlenende bedrijf géén vrij hebben op 5 mei, dan geldt dat ook voor de gedetacheerde collega.
• In fase C, met een vast dienstverband bij het detacheringsbureau, ligt het anders. Dan gelden de afspraken uit de cao van het bureau zelf – en daarin staat duidelijk: Bevrijdingsdag is in lustrumjaren een officiële, betaalde feestdag. Deze medewerkers zijn dus sowieso vrij op 5 mei 2025, ongeacht wat er bij de opdrachtgever geldt.

Dat is een mooi voorbeeld van hoe cao’s een rol kunnen spelen in het waarderen van nationale momenten.

De verschillen in cao’s en contractvormen zorgen ervoor dat sommige medewerkers vrij zijn op Bevrijdingsdag – en anderen niet, zelfs als het directe collega’s zijn. Denk aan een vaste kracht in de metaal die gewoon werkt, terwijl een gedetacheerde in fase C die hetzelfde werk doet, vrij is. Of een gedetacheerde in fase B die wel moet werken, terwijl een collega met een vast contract thuis van de vrijheid geniet. Het laat zien hoe belangrijk het is om arbeidsvoorwaarden goed af te stemmen op gedeelde waarden.

Samen vieren, samen werken?

Het is vreemd: op dezelfde werkvloer kunnen collega's verschillende regels hebben. De één viert vrijheid, de ander draait een dienst.

Vrijheid is iets om samen te vieren. Misschien is het tijd voor een landelijke afspraak: Bevrijdingsdag als officiële vrije dag voor iedereen. Bij STOAL geloven we in gelijkheid en duidelijkheid. Laten we samen werken aan een toekomst waarin we vrijheid écht samen vieren.